Küresünniler seçimi boykot edecek mi!
Yayınlanma:
Demokratik hakkımı kullanıyorum. Sandığa gitmiyorum."Demokratik hakkımı kullanıyorum. Sandığa gitmiyorum."Bu afiş, Van'a yaklaşık 30 kilometre mesafedeki Karagündüz köyünün girişinde asılı.Sebebi, AKP'nin köy nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturan 'Küresünniler'den milletvekili adayı göstermemiş olması.
Seçim günü piknik düzenleyecek ve seçmenleri sandık yerine pikniğe gitmeye teşvik edecekler.Van'da AKP'ye kurulduğundan bu yana destek çıkan 'Küresünniler', siyasette yeteri kadar temsil edilmediklerinden şikayetçi.
İran'dan 1915'te Van'a göçen Azeri Küresünniler, şehirde AKP'nin de en güçlü seçmen tabanı olarak görülüyor.
'Kürtlere hakaret edildi, cevap veremedik'
Küresünniler Düşünce Platformu sözcüsü Ferhat Atacan, "Van'da nüfusumuz yaklaşık 150 bin civarında, oy potansiyelimiz de 30-40 bin civarında. Ama bugüne kadar ne yazık ki yaşadığımız bu topraklarda hiç yönetimlerde olamadık" diyor.
Atacan geleneksel olarak muhafazakar aile yapısına sahip olduklarını, bugüne kadar da hep sağ görüşlü partileri desteklediklerini söylüyor. 13 yıldan beri de AKP'nin yanında yer almışlar.
"Biz Türk kökenliyiz" diyen Atacan, Küresünnilerin yapısını ve bölge siyasetine bakışlarını şöyle anlatıyor:
"Biz genelde küçümsenen bir toplum olduk. Hep 'Acem' dendi bize, Acem olmadığımız halde hep ötekileştirildik. Kimliğimizi bu çatışma ortamından dolayı gündeme dahi getiremedik. Üç maymunları oynadık."
'Devletçi' geleneklerinden dolayı, kardeş gibi yaşadıklarını söylediği Kürt toplumunun arkasında duramadıklarını anlatıyor:
"Kürtlere hakaret edildi, duymazdan geldik. Cevap veremedik, konuşamadık, gözlerimizi kapattık. Destek de vermedik. Çünkü biz yapı itibariyle devletçiydik. Evet, hatalar yapılıyordu, çok ciddi sorunlar yaşanıyordu ama dile getiremiyorduk. O yüzden iki arada bir derede kaldık (...) Kürt dilinin yasaklanmasını doğru bulmuyorduk ama buna karşı bir şey yapamıyorduk."
Bu seçimlerde de "yedi milletvekili aday adayları olmasına rağmen AKP tarafından görmezden gelindikleri için" boykot kararı aldıklarını söylüyorlar. Atacan bu kararlarını şöyle anlatıyor:
Tepki Erdoğan'a değil
"Biz Tayyip Erdoğan'a olan sevgimizden herhangi bir ödün vermiyoruz. Biz AK Parti'nin de politikalarını benimsiyoruz. Bizi il yönetimi yok sayıyor."
"Burada iki parti var HDP ve AK Parti, bizim de oy verebileceğimiz tek parti oluyor, AK Parti. Bizi çantada keklik görüyorlar. 'Gidebileceğiniz yer yok. Mecburen bizim yanımızda yer alacaksınız, onun için bizim yanımızda yer almayan insanları söz sahibi edelim' gibi bir mantık geliştiriliyor.'"
Atacan'ın anlattığına göre AKP önce bu kararı ciddiye almamış. "Yönetim kadrosu tarafından hakarete varan sözler sarf edildi, 'Vazgeçerler, üç gün sonra gelirler' dendi ama bizim boykot kararı daha çok pekişti. Boykot kararından vazgeçmek söz konusu değil" diyor Küresünniler sözcüsü.
AKP İl Başkanı Soğanda: "Önümüzdeki dönemlerde bunlar telafi edilebilir. Milletvekilliğini hak etmişlerdir."
Boykot kararını sorduğum AKP İl Başkanı Zahir Soğanda, "Onlar bizim kardeşlerimiz, partimizin gerçek sahipleridir. Onlarla hiçbir sorun yok" diyor.
"Üzülmüş olabilirler. Kendilerini temsil edilmiyor olarak görebilirler, ama partimiz herkese açıktır. Önümüzdeki dönemlerde bunlar telafi edilebilir. Milletvekilliğini hak etmişlerdir."
Boykotun yalnızca AKP'ye değil tüm partilere olduğunu söyleyen sözcü Atacan, HDP ve DBP yerel yönetimlerinde de kendilerine yer verilmediği için onlara da tepkili:
"Bizim de artık ciddiye alınmamız gerek. Biz de burada yaşıyoruz. Binlerce işsizimiz var. Bu boykot, halkın varlığını ortaya koyma hareketidir."
Küresünnilerden HDP'ye oy çıkar mı, diye sorduğumda Atacan, "Şu an kararsız olan insanlarımız olabiliyor. 'Bizi yok sayan AK Parti'nin dışındaki farklı partilere oy verilebilir' diyenler oluyor" yanıtını veriyor.
Karagündüz köyünde çukursuz yol yok.
HDP'nin de kendilerini ziyaret ettiğini belirten Atacan, partinin yaklaşımı için "Boykot kararımıza saygı gösterdiler ve köylerimizde ciddi bir çalışma sergilemeyeceklerini ifade ettiler" dedi.
Küresünnilerle ilgili HDP il Eşbaşkanı Veysi Dilekçi'nin yorumu da şöyle: "Buralar en çok onlara aittir. Kendi adıma özeleştiri yaparım. Bundan sonra varlıkları daha çok görülecek."
"Saygı duyuyoruz ama" diye devam ediyor Veysi Dilekçi, "HDP'ye oy vermeleri, bölgedeki hizmet ve bölgenin iyileşmesi için en iyisi."
'AKP doğum parası veriyor ya...'
Peki Küresünniler gerçekten boykot kararına uyacak mı? Bu soruyu girişinde afiş bulunan Karagündüz köyündekilere sordum.
Küçük küçük tek katlı evlerin sıralandığı, yol boyu arabanın birçok çukura girip çıktığı bir köy burası. "Siz bi de yağmurluyken gelecektiniz, buraya kadar bile varamazdınız" diyorlar.
Kapısını çaldığımız Yardım ailesinde boykota yaklaşımlar farklı.
Küresünnilerden Yunus Yardım ve annesi Menevşe Yardım, "Kesinlikle boykot ediyoruz" diyor. AKP'den önce DYP'ye oy vermişler.
Yunus Yardım: "Erdoğan Saray'a harcadığı parayla Doğu'da, Van'da bir fabrika yaptırsaydı ya."
Yunus Yardım elleri kolları havada, bir yandan gülüyor, bir yandan hararetle anlatıyor:
"Azeri olarak artık memnun değiliz. Adaylarımızı seçmediler. Daha önce de Erdoğan'ın şahsına veriyordum zaten."
Annesi Menevşe de Kürtçe bilmedikleri için kent merkezinde sıkıntı yaşadıklarını, topluluk olarak daha fazla temsil edilmek istediklerini söylüyor.
Yunus'un eşi Hürriyet, Kürt. Kürtlerle yapılan evliliklerin sayısı zamanla artmış.
Yunus, AKP'nin köylerine yatırım yapmadığından şikayet ederken, "Erdoğan Saray'a harcadığı parayla Doğu'da, Van'da bir fabrika yaptırsaydı ya" diye çıkışıyor. Bu sefer de eşi Hürriyet gülerek lafını bölüyor, "İnşallah kazanacak da yapacak fabrikayı."
"Ailenin tümü boykota uymuyor galiba?" diye sorduğumda, Yunus bu sefer "AKP doğum parası veriyor ya, buranın kadınları o yüzden AKP'ye oy veriyor" diyor.
'Hep kandırdılar'
Önceki seçimlerde hep AKP'ye veren ve şimdi de boykot kararına uyacaklardan biri de Kudbettin Çomak. "12 yıldır AKP'ye verdik, hiç bir şey yapmadılar hep kandırdılar" diyor.
Kudbettin Çomak: "Boykot yine AKP'nin faydasına olur."
"Boykottan kim faydalanır, hangi parti kazançlı çıkar?" diye sorduğumda, "Buralarda yine AKP'nin faydasına olur" cevabını veriyor. Ama Çomak, Küresünniler arasında boykot kararından vazgeçilirse, pusulada damgayı bu sefer başka partiye basacak.
"Vallaha açıkçası boykot etmeseydik HDP'ye verecektik. Şu an vazgeçilsin gidip onlara veririm. Bu sefer boykot edersek de sonrakinde onlara veririm."
Boykot kararına Küresünnilerin uyup uymayacağını ancak 7 Haziran'daki sandık sonuçları gösterecek ama Van'ın merkezinde bu boykot kararı hakkında düşüncelerini sorduklarım da genellikle "Onlar öyle der ama gider AKP'ye oy verir yine. Partinin ana seçmen tabanı onlar" diyor.
BBC Türkçe
İran'dan 1915'te Van'a göçen Azeri Küresünniler, şehirde AKP'nin de en güçlü seçmen tabanı olarak görülüyor.
'Kürtlere hakaret edildi, cevap veremedik'
Küresünniler Düşünce Platformu sözcüsü Ferhat Atacan, "Van'da nüfusumuz yaklaşık 150 bin civarında, oy potansiyelimiz de 30-40 bin civarında. Ama bugüne kadar ne yazık ki yaşadığımız bu topraklarda hiç yönetimlerde olamadık" diyor.
Atacan geleneksel olarak muhafazakar aile yapısına sahip olduklarını, bugüne kadar da hep sağ görüşlü partileri desteklediklerini söylüyor. 13 yıldan beri de AKP'nin yanında yer almışlar.
"Biz Türk kökenliyiz" diyen Atacan, Küresünnilerin yapısını ve bölge siyasetine bakışlarını şöyle anlatıyor:
"Biz genelde küçümsenen bir toplum olduk. Hep 'Acem' dendi bize, Acem olmadığımız halde hep ötekileştirildik. Kimliğimizi bu çatışma ortamından dolayı gündeme dahi getiremedik. Üç maymunları oynadık."
'Devletçi' geleneklerinden dolayı, kardeş gibi yaşadıklarını söylediği Kürt toplumunun arkasında duramadıklarını anlatıyor:
"Kürtlere hakaret edildi, duymazdan geldik. Cevap veremedik, konuşamadık, gözlerimizi kapattık. Destek de vermedik. Çünkü biz yapı itibariyle devletçiydik. Evet, hatalar yapılıyordu, çok ciddi sorunlar yaşanıyordu ama dile getiremiyorduk. O yüzden iki arada bir derede kaldık (...) Kürt dilinin yasaklanmasını doğru bulmuyorduk ama buna karşı bir şey yapamıyorduk."
Bu seçimlerde de "yedi milletvekili aday adayları olmasına rağmen AKP tarafından görmezden gelindikleri için" boykot kararı aldıklarını söylüyorlar. Atacan bu kararlarını şöyle anlatıyor:
Tepki Erdoğan'a değil
"Biz Tayyip Erdoğan'a olan sevgimizden herhangi bir ödün vermiyoruz. Biz AK Parti'nin de politikalarını benimsiyoruz. Bizi il yönetimi yok sayıyor."
"Burada iki parti var HDP ve AK Parti, bizim de oy verebileceğimiz tek parti oluyor, AK Parti. Bizi çantada keklik görüyorlar. 'Gidebileceğiniz yer yok. Mecburen bizim yanımızda yer alacaksınız, onun için bizim yanımızda yer almayan insanları söz sahibi edelim' gibi bir mantık geliştiriliyor.'"
Atacan'ın anlattığına göre AKP önce bu kararı ciddiye almamış. "Yönetim kadrosu tarafından hakarete varan sözler sarf edildi, 'Vazgeçerler, üç gün sonra gelirler' dendi ama bizim boykot kararı daha çok pekişti. Boykot kararından vazgeçmek söz konusu değil" diyor Küresünniler sözcüsü.
AKP İl Başkanı Soğanda: "Önümüzdeki dönemlerde bunlar telafi edilebilir. Milletvekilliğini hak etmişlerdir."
Boykot kararını sorduğum AKP İl Başkanı Zahir Soğanda, "Onlar bizim kardeşlerimiz, partimizin gerçek sahipleridir. Onlarla hiçbir sorun yok" diyor.
"Üzülmüş olabilirler. Kendilerini temsil edilmiyor olarak görebilirler, ama partimiz herkese açıktır. Önümüzdeki dönemlerde bunlar telafi edilebilir. Milletvekilliğini hak etmişlerdir."
Boykotun yalnızca AKP'ye değil tüm partilere olduğunu söyleyen sözcü Atacan, HDP ve DBP yerel yönetimlerinde de kendilerine yer verilmediği için onlara da tepkili:
"Bizim de artık ciddiye alınmamız gerek. Biz de burada yaşıyoruz. Binlerce işsizimiz var. Bu boykot, halkın varlığını ortaya koyma hareketidir."
Küresünnilerden HDP'ye oy çıkar mı, diye sorduğumda Atacan, "Şu an kararsız olan insanlarımız olabiliyor. 'Bizi yok sayan AK Parti'nin dışındaki farklı partilere oy verilebilir' diyenler oluyor" yanıtını veriyor.
Karagündüz köyünde çukursuz yol yok.
HDP'nin de kendilerini ziyaret ettiğini belirten Atacan, partinin yaklaşımı için "Boykot kararımıza saygı gösterdiler ve köylerimizde ciddi bir çalışma sergilemeyeceklerini ifade ettiler" dedi.
Küresünnilerle ilgili HDP il Eşbaşkanı Veysi Dilekçi'nin yorumu da şöyle: "Buralar en çok onlara aittir. Kendi adıma özeleştiri yaparım. Bundan sonra varlıkları daha çok görülecek."
"Saygı duyuyoruz ama" diye devam ediyor Veysi Dilekçi, "HDP'ye oy vermeleri, bölgedeki hizmet ve bölgenin iyileşmesi için en iyisi."
'AKP doğum parası veriyor ya...'
Peki Küresünniler gerçekten boykot kararına uyacak mı? Bu soruyu girişinde afiş bulunan Karagündüz köyündekilere sordum.
Küçük küçük tek katlı evlerin sıralandığı, yol boyu arabanın birçok çukura girip çıktığı bir köy burası. "Siz bi de yağmurluyken gelecektiniz, buraya kadar bile varamazdınız" diyorlar.
Kapısını çaldığımız Yardım ailesinde boykota yaklaşımlar farklı.
Küresünnilerden Yunus Yardım ve annesi Menevşe Yardım, "Kesinlikle boykot ediyoruz" diyor. AKP'den önce DYP'ye oy vermişler.
Yunus Yardım: "Erdoğan Saray'a harcadığı parayla Doğu'da, Van'da bir fabrika yaptırsaydı ya."
Yunus Yardım elleri kolları havada, bir yandan gülüyor, bir yandan hararetle anlatıyor:
"Azeri olarak artık memnun değiliz. Adaylarımızı seçmediler. Daha önce de Erdoğan'ın şahsına veriyordum zaten."
Annesi Menevşe de Kürtçe bilmedikleri için kent merkezinde sıkıntı yaşadıklarını, topluluk olarak daha fazla temsil edilmek istediklerini söylüyor.
Yunus'un eşi Hürriyet, Kürt. Kürtlerle yapılan evliliklerin sayısı zamanla artmış.
Yunus, AKP'nin köylerine yatırım yapmadığından şikayet ederken, "Erdoğan Saray'a harcadığı parayla Doğu'da, Van'da bir fabrika yaptırsaydı ya" diye çıkışıyor. Bu sefer de eşi Hürriyet gülerek lafını bölüyor, "İnşallah kazanacak da yapacak fabrikayı."
"Ailenin tümü boykota uymuyor galiba?" diye sorduğumda, Yunus bu sefer "AKP doğum parası veriyor ya, buranın kadınları o yüzden AKP'ye oy veriyor" diyor.
'Hep kandırdılar'
Önceki seçimlerde hep AKP'ye veren ve şimdi de boykot kararına uyacaklardan biri de Kudbettin Çomak. "12 yıldır AKP'ye verdik, hiç bir şey yapmadılar hep kandırdılar" diyor.
Kudbettin Çomak: "Boykot yine AKP'nin faydasına olur."
"Boykottan kim faydalanır, hangi parti kazançlı çıkar?" diye sorduğumda, "Buralarda yine AKP'nin faydasına olur" cevabını veriyor. Ama Çomak, Küresünniler arasında boykot kararından vazgeçilirse, pusulada damgayı bu sefer başka partiye basacak.
"Vallaha açıkçası boykot etmeseydik HDP'ye verecektik. Şu an vazgeçilsin gidip onlara veririm. Bu sefer boykot edersek de sonrakinde onlara veririm."
Boykot kararına Küresünnilerin uyup uymayacağını ancak 7 Haziran'daki sandık sonuçları gösterecek ama Van'ın merkezinde bu boykot kararı hakkında düşüncelerini sorduklarım da genellikle "Onlar öyle der ama gider AKP'ye oy verir yine. Partinin ana seçmen tabanı onlar" diyor.
BBC Türkçe
Van Haber
