Van’ın tarım ve hayvancılıkta eski günlerine dönmesinin kapısını aralayacak bir proje olarak ortaya konulan Organize Hayvancılık Bölgesinin kurulması, yine bölgeye hitap edecek Et ve Balık Kurumu'nun açılması bunlardan bazıları. Bu çabalar sürerken çiftçilerin sorunları da gün geçtikçe artıyor. Van Büyükşehir Belediyesi tarafından çevre ve toplum sağlığını korumaya yönelik canlı hayvan pazarında çalışmalar yapılmıştı. Büyükşehir Belediye meclisi  18 Ekim 2019 tarihinde alınan karar doğrultusunda, canlı hayvan pazarına 1 Kasım 2019 tarihinden itibaren giriş ücret tarifeleri küçükbaş hayvan başına 2, büyükbaş hayvan başına ise 4 TL olurken, dezenfeksiyon işlemi içinse 2 TL olarak belirlenmişti.

Yine bu doğrultuda Van İli Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonun 8 Ocak 2018 tarih ve 01 sayılı kararları gereği pazartesi, çarşamba, cuma günlerinde açık olan hayvan pazarının, sabah saat 08.00’de başlatılması,  17.00’de kapatılması şeklinde çalışma günü ve saatleri yeniden düzenlenmişti.  Ama zaman ilerledikçe kentteki çiftçilerin sorunları artarak devam etti. 

TUŞBA ZİRAAT ODASI CANLI HAYVAN PAZARINDAKİ SORUNLARI YERİNDE İNCELEDİ

Hayvan üreticileri, herhangi bir çay ocağı, lokanta, lavabo ve hayvanların sağlığını denetleyecek bir mekanizmanın bulunmamasına rağmen kendilerinden para talep edilmesine tepki göstererek hayvan meydanına girmek yerine, çevrede bulunan bir alanda hayvan satım işlerini sürdürüyor. Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, Genel Sekreter Tayfur Kartal ve odaya bağlı ziraat mühendisleri de  bu sorunlar üzerine canlı hayvan pazarındaki sıkıntıları yerinde inceledi ve rapor etti.

ÇİFTÇİ: KÜPELEME İŞLEMİ İÇİN 4 TL ALIYORLAR BU ADİL DEĞİL

Canlı hayvan pazarında bulunan bir çiftçi yaşanan sorunlarla ilgili yeni yapılan hayvan pazarının beklentileri karşılamadığın belirterek, " Burada hayvan başı (büyükbaşlar için) giriş ücreti 4 TL alıyorlar. Bu adil değil olması gereken fiyat 1 TL'dir. Ben eğer 20 hayvan getirirsem 80 TL vermem lazım. Ben 80 TL buraya verirsem yüz TL de ben harcarsam nasıl bir kazanç elde edebilirim ki? Bu parayı Büyükşehir Belediyesi tahsil ediyor. Yeni yapılan hayvan pazarında lavabo yok, park yeri yok, mescit yok, çay içeceğimiz bir kahve bile yok. Buraya Tarım ve Orman İl ve ilçe Müdürlüğü memurunu göndermesi lazım. Örneğin ben 200 baş hayvan almışım. Bunun içinde küpeli olan var, küpesiz olan var. Ben tarıma gidiyorum, tarım ben bu küpeyi yapamıyorum diyor. Canlı hayvan meydanında korsan küpe yapılıyor. Benim bu korsan küpe ile mücadele etmem mümkün değil ki. Tarımda bir küpenin hakkı 3-5 TL iken korsan küpe fiyatları hayvan başı 125 ile 250 arasında. Tarımdan memur gelip burada hayvanların küpesini yapmalı." dedi.

"HAYVAN PAZARINDA KORSAN BİRÇOK UYGULAMA VAR"

Hayvan pazarına getirilen ineklerin, koyunların da herhangi bir sağlık kontrolünden geçmediğini ifade eden çiftçi  "Bu yaşanılanlardan dolayı batı illerinden buraya tüccar gelmiyor. Buraya gelmemesinin de sebepleri var. Hayvanın sevkini yapamıyor. Gelen tüccara bazen 15 gün bekleyeceksin diyorlar. Bu kişi burada 15 gün beklerse büyük bir masrafın altına girmiş olur. Buraya hayvanlarımızı getiriyoruz ama hiç bir sağlık kontrolünden geçmiyor. Çünkü burada görevlendirilmiş bir veteriner yok. Burada hayvan banyoları olmalı, hayvanlar bu banyolarda yıkanmalı, temizlenmeli öyle meydana girmeli. Maalesef burada korsan birçok uygulama var." diye konuştu.

"ÇİFTÇİ HAYVANINI DIŞARI ÇIKARAMIYOR"

Hayvan pazarında korsan küpeleme işlemi yapıldığını söyleyen bir başka çiftçi ise "Biz çiftçiler 2-3 senedir bu hayvan pazarında perişan olduk. Bir grup burada sahte küpe yapıyor. Bu kadar çiftçi bu soğuğun, karın içinde bi tane inek alıyoruz 10 lira, 20 lira kar ediyoruz. Geçen sene Ağrı'da, Kars'ta ineği 8 bin TL'ye almış getirmiş Van pazarında iki bin TL'ye satıyor. Millet artık hayvanını dışarı çıkaramıyor. Temel sorunların başında küpeleme işlemi geliyor. Meydanı paralı yapmışlar. Biz paramızı vereceğiz ama bu karın soğuğun içinde hayvan harekat dahi edemiyor. Bu pazar koşulları sağlasın, küpeleme işlemi yapılsın, ihtiyaçlarımızı giderebileceğiz alanlar yapılsın biz hayvan başı 10 TL bile veririz. Van hayvan pazarı bitmiş benim gözümde. Buraya 2-3 metre kar düşmüş bir yetkili gelip buraları temizlememiş. Meydanın kapısını kapatmışlar iki tane küpeci eli cebinde bize küpenin tanesini 150 TL gibi fahiş fiyatlarla satıyor. Küpeleme işleminin bir düzen içinde Tarım ve Orman müdürlüğü tarafından yapılması gerekiyor." dedi.

"MUHATTAP BULAMIYORUZ"

Çiftçi konuşmasını şöyle sürdürdü:  "Zaman zaman yetkili kişiler gelip bizi dinliyor ama gerçek anlamda sağlıklı bir rapor oluşturulmuyor. Muhattap kimse bulamıyoruz. Örneğin; Pazartesi Kars'a mal göndereceğim ama raporlama işleme yapılmadığı için gönderemiyorum. Bu meydana küpesiz ve kaydı olmayan hayvan girmesin. Biz istiyoruz ki Kars'ta, Erzurum'da komşumuz Ağrı'da sistem nasılsa bizde de öyle olsun. Çiftçiler hayvanlığı bırakmak üzere. Biz valimize sesleniyoruz."

"HAYVAN PAZARI HİJYEN KOŞULLARINDAN UZAK"

Konuyla ilgili sahada inceleme yapan Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe yaptığı açıklamada, hayvan pazarında hayvanların herhangi bir hastalığının olup olmadığının takip edileceği kontrol birimi, hayvan satıcıları ve alışveriş yapmaya gelen vatandaşların dinlenebilecekleri alanlar, kafeteryalar, hayvan park alanları ve mescit yapılması gerektiğini söyledi.  Başkan Özgökçe, "Ziraat Odası olarak her zaman olduğu gibi yine değerli, emekçi çiftçilerimizin yanındayız, sahadayız. Canlı hayvan pazarında sorunlar olduğuna dair duyumlar alıyorduk. Biz de oda çalışanlarımızla beraber gittik. Durumu yerinde gördük ve inceledik. Oradaki insanların sorunlarını dinledik. Çiftçilerimiz hayvanlarını var olan, yapılan canlı hayvan pazarının dışına çıkarmışlar. Çamurun, karın olduğu, hijyenik koşulların olmadığı yan tarafta hayvan pazarlığı yapılıyor. Çiftçilerin belirttiğine göre yeni yapılan pazarın içinde bir kaç tane ahır yapılmış ama o ahırlarda belli kişilere verilmiş. Bu kişilerin kim olduğunu oradaki çiftçiler dahi bilmiyor. Hayvan pazarının olduğu alanda gölgelik bir yer yok, lavabo yok, yemek yiyecekleri bir yok. Kısacası sosyal hiç bir yapı yok. Dışarıda güvenlik açısında polis ekipleri ve zabıtalar var ama içeride ne veteriner hekim var, ne de satılmayan hayvanların barınacağı bir yer var." diye ekledi. 

BAŞKAN ÖZGÖKÇE:  RAPORUMUZU HAZIRLADIK GEREKLİ YERLERE İLETECEĞİZ

Başkan Özgökçe konuşmasını şu ifadelerle sürdürdü:  " Çiftçiler orada perişan halde yazın güneşte, kışın da soğukta, karda, hayvan pisliğinin içinde hayvanlarını pazarlamak zorunda kalıyor. Sağlık koşulları da çok yetersiz. Çiftçilerin hayvanlarını il dışına gönderebilmesi lazım bunun içinde orada yetkili biri olmalı. Başka illerde küpeleme işlemleri ve hayvanların raporlaması, dışarıya sevk edilmesi hemen yapılıyor ama Van'da sistem çok ağır işliyor. Bu sorunlardan dolayı başka şehirlerdeki tüccarlar, çiftçiler Van pazarına uğramıyor. Toplu hayvan satışı olmadığı için de çiftçimiz çok zor duruma düşüyor. Küpeleme işlemi de düzgün yapılmadığı için, korsan küpeciler çıkmış meydana. Bu korsan küpeciler çok fahiş fiyatlara küpeleme işlemi yapıyor. Böyle acı bir manzara ile karşılaştık. Çiftçilerimiz hizmet istiyor, sosyal tesis istiyor. Çiftçilerimizin geneli giriş ücretlerini vermeye hazır ama düzgün bir işleyiş olmasını temel koşul olarak belirtiyorlar. Ziraat Odası olarak bizim görevlerimizden biri de hatta en temel olanı sorunları gidip sahada incelemek ve raporlamak. Bu sorunları mahalli birimlerle çözmeye çalışmak eğer bu da olmazsa raporlar hazırlayarak merkezi hükümete göndermektir. İlimize Tarım ve Orman bakanımız geliyor. Biz bu raporları bakanlığımıza hem sözlü olarak hem de yazılı olarak sunacağız."