Van’daki engelli sorunlarıyla ilgili araştırmada elde edilen verileri VİED Yasal Temsilcisi Filiz Yörükoğlu açıkladı.

Engellilerin en büyük sorunlarının işsizlik olduğuna dikkat çeken Yörükoğlu, işsizlik başta olmak üzere engellilerin diğer tüm sorunları için gereken adımların atılması gerektiğine vurgu yaptı.

Yörükoğlu, Van’da engellilere ilişkin tespit ettikleri sorunları ve çözüm önerilerini şu başlıklar altında sıraladı:

“1.Van ilinde yaşayan 18 bine yakın engellinin en büyük sorunu işsizliktir. Binlerce engelli birey engelli maaşı ve bakım maaşı ile geçimini sağlamaktadır. Özel sektör ve kamu kurumlarındaki engelli kotaları doldurulmamakta, engelliler muhtaç, ihtiyaç sahibi bireyler olarak gösterilmektedir.

2.Engelli bireylerin kullandığı medikal malzemelerin ara farkı oldukça yüksek olduğu için özellikle işitme engelli çocuklar işitme cihazına sahip olamamakta, SGK ödemeleri bu cihazların sadece küçük bir kısmını karşılamaktadır.

3.Koklear implant (biyonik kulak)kullanıcısı çocuklar kullandıkları cihazların aparatlarının çok pahalı olması ve sık bozulması, kaybolması durumunda ciddi zorluklar yaşamaktadırlar. Özellikle kullanıcı çocuklar olduğunda cihaz kaybolma ve kırılmaları daha fazladır. Ailelerin bu ücretleri (15-45 bin TL )karşılayacak güçleri bulunmamaktadır.

4.Döviz kurlarındaki dalgalanmalar medikal ürünlere erişimi zorlaştırmıştır.

5.Yaşanan pandemi sürecinde özellikle engelli kadınlara, kız çocuklarına yönelik aile içi şiddet ve istismar artmıştır.

7.Engelli bireyler siyasette, yerel yönetimlerde yoklar. Kendileri için verilen kararların dışında tutulmaktadırlar.

8.Engellilere yönelik bütün bilgilendirmelerin (işaret dili, kolay okunabilir versiyon, braillle) erişilebilir formatta olması zorunludur.

9.2012 yılında tamamlanması gereken erişilebilirlik kanunu ertelenmekte, engelliler hareket özgürlüklerini kullanamamaktadırlar.

10.BM engelli sözleşmesi engelli bireyleri hak öznesi olarak görür ve yapılan tüm çalışmaların engellilerin erişimi için düzenlenmesi zorunluluğunu getirir. Bu bağlamda BM engelli sözleşmesi uygulanmalıdır.

11.Van'da 12 özel rehabilitasyon merkezi bulunmaktadır. Buralara devam eden engelli çocukların eğitimde gelişim kaydetmedikleri, özel rehabilitasyon merkezlerinin ticari kaygılarının öncelikleri olduğu görülmüştür.

13.İl dışından gelen kişilerin engellilere yardım adı altında dergi, gazete satışları kesinlikle engellenmelidir.

14.Engelli sağlık raporlarındaki oranların düşürülmesi ya da haksız yere engelli raporu alınması da engelli bireylerin sorunlarının önemlilerindendir.

15.Hak temelli çalışma ilkesi olan sivil toplum kuruluşlarının azlığı il de engellilerin sürekli yardıma muhtaç bireyler olarak gösterilmesine sebep olmaktadır.

16.Van ilinde engelli bireylerin spor yapacağı veya bu alanda seslerini duyurabilecekleri imkanların olmayışı da ciddi sorunlardandır.

17.Özellikle engelli bireylere sahip aileler ve yakınlarının eğitilmesi, haklarından haberdar olmalarını, hak arama mekanizmalarını kullanmayı öğrenmelerine yarayacaktır.”

Prestij Haber: Adil HARMANCI